Objawy ADHD u dziecka – po czym rozpoznać zespół nadpobudliwości psychoruchowej u najmłodszych?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie , które rozpoczyna się już we wczesnym dzieciństwie. Wbrew pozorom nie sprzyja to postawieniu jednoznacznej diagnozy, gdyż jego symptomy mogą zostać zbagatelizowane. Jak zatem rozpoznać ADHD na różnych etapach rozwoju dziecka?

ADHD u niemowlaka – czy to w ogóle możliwe?

 Pierwsze symptomy ADHD u dzieci mogą być widoczne już w wieku niemowlęcym. Niemniej jest to za wcześnie, by postawić jednoznaczną diagnozę. Pełne spektrum objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej zwykle bowiem ujawnia się między 6. a 12. rokiem życia dziecka. Nie oznacza to jednak, że należy bagatelizować pierwsze oznaki ADHD. Co powinno budzić czujność? Jakie objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi mogą występować u niemowlaka?

1. Niepokój, nadmierna ruchliwość i płaczliwość. Dziecko jest niespokojne i nadmiernie ruchliwe, a także często zanosi się płaczem bez powodu.
2. Napady złości. Maluch często się złości, zwłaszcza gdy coś mu się nie udaje, a opiekunowie mają problemy, by go uspokoić.
3. Brak nauki na błędach. Dziecko powtarza te same błędy, np. non stop bawi się w pobliżu ostrych krawędzi, mimo że kilka razy już się o nie uderzyło.
4. Duża potrzeba stymulacji. Maluch szybko się nudzi, nieustannie psuje zabawki, nie jest w stanie pobawić się samodzielnie nawet przez kilka minut.
5. Zaburzenia snu. Dziecko wielokrotnie wybudza się w nocy po 6. miesiącu życia.
6. Problemy z jedzeniem. Maluch często ma kolki i wymiotuje. „Wybrzydza” przy jedzeniu.

Jeżeli Twoje dziecko wykazuje objawy nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, w pierwszej kolejności udaj się do neurologa dziecięcego. Specjalista potwierdzi lub wykluczy medyczne podłoże niepokojących Cię symptomów. Nie muszą one bowiem wynikać z ADHD u dziecka, lecz być spowodowane np. przez urazy okołoporodowe lub niedotlenienie okołoporodowe.

Jeśli lekarz stwierdzi, że stan ogólny malucha jest dobry, odwiedź gabinet psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry dziecięcego. Podpowie on, jak wspomóc rozwój dziecka i łagodzić u niego pierwsze objawy ADHD, takie jak nadmierna aktywność czy też zachowania impulsywne.

Objawy ADHD u dzieci w wieku przedszkolnym – jakie zachowania powinny budzić czujność?

 U dzieci z ADHD, które są w wieku przedszkolnym, obserwuje się albo nasilenie objawów charakterystycznych dla okresu niemowlęcego, albo występowanie symptomów „bardziej typowych” dla zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Co to w praktyce oznacza? Jakie oznaki ADHD mogą ujawnić się we wczesnym dzieciństwie?

1. Objawy zaburzenia koncentracji uwagi. Maluch ma problemy ze skoncentrowaniem się na jednej rzeczy. Często gubi lub psuje rzeczy – zarówno umyślnie, jak i nie. Ponadto nie lubi uczyć się nowych rzeczy i unika zabaw lub zadań, z którymi gorzej sobie radzi. Dodatkowo sprawia wrażenie, jakby nie słuchało opiekunów – ignoruje ich prośby i polecenia lub wykonuje je pobieżnie.

2. Objawy związane z nadmierną aktywnością. Maluch jest w ciągłym ruchu. Ma problemy z wysiedzeniem w jednym miejscu, np. podczas obiadu. Wszędzie go pełno. Ponadto dziecko sprawia wrażenie, jakby zawsze miało siłę na aktywność. Jest hałaśliwe i trudno mu spożytkować swoją energię.
    
3. Objawy nadmiernej impulsywności. Dziecko dużo mówi. Przerywa innym, nie jest w stanie poczekać na swoją kolej. Nie reaguje na upomnienia i ciągle powtarza nieprawidłowe zachowania. Jest krnąbrne, często wchodzi w konflikty w grupie rówieśniczej. Bywa też złośliwe i reaguje wściekłością nawet na drobne niesnaski.

Zazwyczaj rozpoznanie ADHD stawia się na podstawie kryteriów diagnostycznych określonych w klasyfikacji ICD-10. Poszczególne symptomy muszą występować u dziecka przed ukończeniem 7. roku życia, trwać przynajmniej 6 miesięcy, utrudniać normalne funkcjonowanie, a także pojawiać się w co najmniej dwóch różnych środowiskach funkcjonowania malucha, np. w szkole i w domu. Inaczej nie zostaną zakwalifikowane jako objawy ADHD.

Masz podejrzenie, że Twoje dziecko może mieć ADHD? Udaj się do lekarza psychiatry, psychoterapeuty lub psychologa, który podpowie Ci, co dalej robić.